Hai năm qua, loại hình thương mại điện tử mua chung thông qua các trang bán hàng giảm giá trực tuyến đã thu hút hàng triệu lượt khách hàng tham gia. Ngoài các mặt tốt thì gần đây Dịch vụ mua hàng theo nhóm mua chung đã có các biểu hiện biến tướng xấu.
Nở rộ các website mua chung
Mặc dù chỉ mới xâm nhập vào thị trường Việt Nam gần 2 năm qua, mô hình mua chung (Groupon) đã phát triển rất nhanh cùng với sự ra mắt của gần 100 trang web như Muachung.vn, VNdoan.com, Nhommua.com, Cungmua.com, Deal.zing.vn, Hotdeal.vn…, hoạt động chủ yếu tại những đô thị có sức mua lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Ðà Nẵng. Ðặc trưng của loại hình thương mại điện tử mua chung là 1 nhóm người tiêu dùng cùng đăng ký mua một loại sản phẩm qua 1 công ty trung gian (thường là các trang web) trong một khoảng thời gian quy định trường để được hưởng giá ưu đãi. Tỉ lệ giảm giá các sản phẩm và dịch vụ thông thường từ 40% đến 80%, một số sản phẩm có thể giảm giá đến 98%. Các sản phẩm và dịch vụ được đăng bán rất đa dạng và phong phú như: các tua du lịch, khóa học, thời trang, suất ăn, dịch vụ chăm sóc sắc đẹp… Theo số liệu cung cấp tại website mua chung hàng đầu Việt Nam muachung.vn, tổng giá trị sản phẩm bán ra đã đạt mức gần 121 tỷ đồng thông qua loại hình thương mại điện tử mua chung và tổng số tiền người tiêu dùng đã được giảm là hơn 60 tỉ đồng. Bình quân mỗi ngày, một trang web có tối thiểu là một dịch vụ hoặc sản phẩm mới được rao bán.
Không ít người tiêu dùng đã tự tạo cho mình sở thích “săn” coupon để không bỏ lỡ những cơ hội mua hàng hấp dẫn. Cô Trần Thị Huệ (phố Lý Thường Kiệt, quận Hoàn Kiếm) cho biết: “Từ lúc biết đến hình thức mua chung, hầu như mỗi hôm tôi đều phải truy cập các trang web ấy một lượt xem có sản phẩm gì thú vị, giảm giá nhiều để mua sắm. Chị em đồng nghiệp cũng rất hay rủ nhau mua coupon để đi ăn chơi chung, khá tiết kiệm”.
Khách hàng cần mua chung phải thực hiện các thủ tục đăng ký mua, cho đến lúc đạt đủ số khách hàng cần thiết sẽ được đơn vị trung gian cung cấp các voucher (giấy xác nhận đã mua hàng) rồi thanh toán cho đơn vị trung gian qua những cách thức như bằng tiền mặt, thẻ mua hàng (do đơn vị trung gian phát hành), hoặc qua thẻ ATM… Người tiêu dùng đem các coupon này đến địa chỉ giao dịch sẽ được hưởng dịch vụ và sản phẩm đó. Với hình thức mua chung, người mua hưởng mức giá ưu đãi, bớt thời gian và công sức di chuyển, được tìm hiểu rất nhiều thông tin chi tiết về dịch vụ qua doanh nghiệp trung gian… Chỉ xét riêng mức giá giảm lớn đã đủ thu hút nhiều người tiêu dùng, đặc biệt là các bạn học sinh sinh viên và nhân viên văn phòng, giữa lúc nhiều mặt hàng tăng giá lúc này. Với những dịch vụ và sản phẩm hấp dẫn, nhiều người tiêu dùng săn, thì việc bán ra hàng trăm voucher chỉ diễn ra trong vài giờ và nhanh chóng được đặt banner “cháy hàng”. Một trường hợp cụ thể là như coupon giải trí tại công viên Suối Tiên với tỉ lệ giảm giá giảm 51% tại trang Mua Chung, chỉ trong khoảng hai giờ đã được 1.000 người đăng ký mua.
Mua chung chuốc lấy lo riêng
Tuy nhiên, sau 1 thời gian vận hành, dịch vụ mua hàng theo nhóm mua chung này nhận được nhiều lời than phiền từ người mua. Trên các website mua chung, vô số người mua than phiền về sự chậm chạp khi giao phiếu giảm giá. Dù theo quy định, các coupon được giao trong vòng bốn mươi tám tiếng sau khi người tiêu dùng đặt mua nhưng sự chậm trễ vẫn thường xảy ra. Phía site trung gian biện hộ rằng, vì lượng khách đặt quá đông trong một quãng thời gian ngắn, nên nhân viên chuyển coupon không đáp ứng kịp. Bên cạnh đó, cách phục vụ người tiêu dùng dùng voucher của phía cung cấp dịch vụ cũng khiến nhiều người mua bức xúc.
Anh Đinh Vũ Hùng (ở đường Hàng Lược, quận Hoàn Kiếm) nhấn mạnh: “Một lần tui mua hai voucher mua chung tại một quán lẩu. Lúc mới tới quán, người phục vụ khá đon đả mời chào, nhưng lúc mình đưa coupon ra thì bọn nó thay đổi hẳn thái độ, phục vụ qua loa, thức ăn thì lèo tà lèo tèo, chẳng giống như hình ảnh treo trên website mua chung”. Anh Đinh (20 tuổi, ở đường Quang Trung, quận Hai Bà Trưng) bức xúc kể lại: “Bọn tôi mua chung coupon massage giảm giá. Họ bắt phải gọi điện book chỗ trước. Bọn tôi gọi và chúng nó hẹn nửa tháng sau mới đến lượt vì tiệm rất đông khách. Tuy nhiên một người bạn của tui có đến đó thì kể lại, cửa hàng vắng như chùa Bà Đanh, nhân viên nhiều đứa ngồi chơi suông”. Ngoài ra nhiều dịch vụ hoặc sản phẩm còn bị đẩy giá lên cao vống, cho nên sau khi giảm giá vẫn tương đương hoặc chỉ giảm tí tẹo so với giá thực. Một số người tiêu dùng cho rằng, đây là một cách thức lừa người tiêu dùng, để thu hút khách của các doanh nghiệp làm ăn chụp giựt qua các website mua chung.
Phía site mua chung cho biết, trước khi phát hành voucher cho người mua, thanh tra đã kiểm tra chất lượng sản phẩm hay dịch vụ và giá cả để đem lại cho khách hàng thông tin chi tiết xác thực nhất. Mặc dù vậy, việc kiểm tra các dịch vụ hay sản phẩm của doanh nghiệp cung cấp là vô cùng khó đối với website trung gian. Ngoài ra, nhiều site trung gian muốn bán được nhiều hàng nên đã làm ngơ và cẩu thả trong quy trình giao dịch với đối tác. Người bị thiệt hại đầu tiên là người tiêu dùng phiếu giảm giá. Nhưng về lâu về dài, điều đó lại tác động đến chính thanh danh của site mua chung và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.
Dù mua chung là 1 mô hình tiên tiến, mới lạ, nhiều ưu điểm và là xu hướng phát triển tất yếu, nhưng nếu không thể giữ được lòng tin của người tiêu dùng thì khó phát triển lâu dài. Vì thế, trong quá trình giao dịch, cả phía nhà cung cấp sản phẩm, doanh nghiệp mua chung và người mua phải đảm bảo được lợi ích giữa 3 bên. Về phía người tiêu dùng, khi mua chung nên lựa site mua chung có uy tín cao, đọc kỹ các quy định, lợi ích và hạn chế khi tham gia chương trình. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, phải thể hiện sự tôn trọng khách hàng và phục vụ người tiêu dùng theo những điều kiện đã cam kết.
Resources:
Mua sắm cộng đồng - Mua chung: Câu chuyện giá trị và chất lượng
